जनयुद्धमा लागेकी बहिनीलाई दाजुको चिट्ठी

प्यारी बहिनी आस्था,

हृदयदेखिको मायासहित क्रान्तिकारी अभिवादन 

आराम छु अनि सोही कामना गर्दछु ।

पार्टी शान्ति प्रक्रियामा आएपछिको लामो अन्तरालपछि केही समयअघि मात्र तिमीसँग लामो भलाकुसारी गर्ने मौका मिल्यो । धेरै कुरा त मैले तिमीलाई भेटमै भनिसकेको छु, तर केही विषय चाहिँ यो पत्रमार्फत सम्झाउने आवश्यकता ठानेर लेख्दैछु ।

तिमीलाई लाग्न सक्छ, फोन इमेलको यस जमानामा यो चिट्ठी किन लेखेको होला रु मलाई लाग्छ, यसको आवश्यकता अहिले निकै बढेर गएको छ । नेपाली समाज रूपान्तरणको यस महान अभियानमा हजारौं लाखौं दाजुभाइ तथा दिदीबहिनीहरूको सामूहिक योगदान छ । आज ती सबै कताकता अलमलिएका, आफैंभित्र हराएका र जनयुद्धमा आफूले गरेको योगदानमा गर्व गर्नुको साटो त्यसप्रति पीडाबोध गरिरहेका जस्ता देखिन्छन् । हो, यो कुरा कतिपय हकमा सही छ कि लंका विजय गर्ने हनुमान् हो कि होइन भन्ने भ्रम पर्ने गरी ढेडु बाँदरले फेटा गुथेर हिँड्ने गरेको छ । 

नयाँ नयाँ जोगीहरूले आवश्यकताभन्दा बढी खरानी घसिरहेका छन् र उनीहरूले नै चर्कोसँग अलख निरञ्जन भट्याइरहेका छन् । त्यसमा हामीले पीडाबोध गर्ने वा आत्मग्लानि गर्ने होइन नि, लाटी १ बरू यसमा त हामीले गर्व गर्नुपर्दछ किनकि हिजो हामीलाई आतंकवादी, हत्यारा, डाँकु तथा विचारविहीन लुटेरा जत्था भनेर नथाक्नेहरू, हाम्रो बलिदान र योगदानलाई अति तुच्छ रूपमा घृणा गर्नेहरू नै आज फेरि हाम्रो विचार र दर्शनलाई घोक्रो सुक्ने गरी सकारात्मक व्याख्या गरिरहेका छन् । तिनै मान्छेहरू आज हाम्रा नेताको घरमा, पार्टी अफिसहरूमा दुई हात मल्दै, ङिच्च दाँत देखाउँदै गिडगिडाइरहेका छन् । यो हाम्रो सपना, आदर्श र योगदानको नैतिक विजय हो । 

\

कुनै पनि क्रान्ति वा आन्दोलनको विजय वा पराजयको ब्यारोमिटर यो हो कि त्यसका पछाडि अवसरवादीको एउटा तप्का उपस्थित भयो कि भएन रु अवसरवादी, फटाहा, लोभी तथा चरम महत्वाकांक्षीको एउटा हिस्साले समर्थन नगरी रुस, चीन वा संसारकै कुनै पनि क्रान्ति सफल हुनै नसक्ने समाजविज्ञानको अकाट्य तथ्य हो, नानी १ ठण्डा दिमागले बुझ्ने कोशिश गर ल ।

हो, हामीले बहस गर्ने र चिन्तन गर्ने ठाउँ यसमा छ कि कतै हाम्रै नेतृत्व बुर्जुवा रसरङ्गमा त भुलेको छैन रु कथित आवश्यकताको नाममा सर्वहारा नेतृत्व कतै वर्ग रूपान्तरण भएर उतै आत्मसमर्पण गरिरहेको त छैन रु कतै हाम्रो आस्थाको धरोहर भित्रभित्रै कुहिएर ढल्न लागेको त छैन रु आजका तमाम क्रान्तिकारीहरूले उठाउनैपर्ने र ध्यान दिनुपर्ने विषय यो हो । 

मलाई यसमा यो भन्नु छ कि आज हामीले भित्रैबाट श्रद्धा र विश्वास गरेका कतिपय नेताहरूले साम्यवादको अनुभूति गरिसकेका छन् । उनीहरूले सर्वहारा वर्गका लागि अझ अर्को लडाईं लड्न बाँकी छ भन्ने कुरा बिर्सिसके । उनीहरूलाई लागेको छ कि विश्व मानव समाजमा सबभन्दा पछाडि परेको मनुवा म र मेरो परिवार तथा आफन्त हुन् । 

अब आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थका लागि ज्यान फालेर लाग भन्ने नारा उनीहरूले दिएका छन् । उनीहरूलाई पार्टी, क्रान्ति, शहीद परिवार, घाइते अपांग र बेपत्ता परिवार तथा कार्यकर्ता जनता आदि भनेका “अनावश्यक टेन्सनका विषय” हुन् ।

यी र यस्ता कुरा आउँदा उनीहरूलाई कबाबमा हड्डी आएको अनुभव हुन्छ । यी कमरेडहरू हरेक चीजलाई पैसामा बदल, “आफ्नो शरीरमा एक थोपा रगत रहुन्जेल पद र प्रतिष्ठाको लागि लडिरहनेछु” भन्ने प्रस्थापनालाई आफ्नो आदर्श बनाएका छन् । यिनीहरू सानातिना मान्छे कहाँ छन् र रु हामीलाई मार्क्सवादको विशद व्याख्या दिने नेताहरू छन् । 

प्यारी बहिनी १ अब म तिमीलाई याद गराउँछु , जनयुद्धकै समयमा एकदिन बाटोमा हिँड्दै गर्दा तिमीले स्कूल कलेज पढ्न नपाएको गुनासो गरेकी थियौ । हो, त्यतिबेला मैले तिमीलाई द्वन्द्ववादका तीन आधारभूत नियम र भौतिकवादका सामान्य सिद्धान्तहरू सोधेको थिएँ । त्यतिबेला तिमी अक्मकाएकी थियौ र मैले सम्भव भएसम्म त्यसको व्याख्या गर्दै भनेको थिएँ, यो मार्क्सवादको प्राथमिक कक्षा हो । यसमा तिमीले उत्तीर्ण हुने कोशिश गर, बुर्जुवा कलेज त्यति महत्त्वपूर्ण छैन ।

म अहिले पुनः त्यसलाई स्मरण गराउन चाहन्छु । अबको क्रान्तिका लागि अहिलेको हाम्रो पुस्ताको एउटा हिस्सा अनिवार्य रूपमा बुर्जुवा वर्गसँगै रमाएर बस्नेछ । यो द्वन्द्ववादको निषेधको निषेध नियमअन्तर्गत पर्दछ र हाम्रो पार्टीको एउटा हिस्सा बुर्जुवा वर्गमा पतन भएन भने द्वन्द्ववाद असफल हुनेछ । द्वन्द्ववादको सफलता र वैज्ञानिकता प्रमाणित गर्न हाम्रा केही कमरेडहरू ज्यान फालेर लाग्नुभएको छ । बाबुरामजी खुल्ला र घोषित रूपमा लाग्नुभयो । अरू थुप्रै कमरेडहरू जुनसुकै गुट वा समूहको भएपनि, वहाँको विचारलाई अघोषित रूपमा लागू गरिरहनुभएको छ ।

अब म विषयको यो नकारात्मक पाटोपछि यसको सकारात्मक पाटोतर्फ तिम्रो ध्यानाकर्षण गराउन चाहन्छु । माथिका तमाम कमीकमजोरीका बाबजुद हामी र हाम्रो आन्दोलन तथा नेतृत्व नै आधारभूत रूपमा सही र क्रान्तिकारी छ । 

अहिले विश्वमा संयुक्त राष्ट्र संघमा दर्ता भएका र नभएका गरी झण्डै दुईसय राष्ट्रहरू छन् र त्यसमा नेपाल मात्र त्यस्तो देश हो जहाँ माओवाद र माओवादी एजेन्डा देशको केन्द्रीय एजेन्डा बनेको छ । मानिसहरूलाई जतिसुकै रिस उठेपनि वा मन नपरेपनि हाम्रो एजेन्डाको बारेमा पक्षमा वा विपक्षमा बोल्न र दिमाग खियाउन बाध्य छन् । प्रतिक्रियावादीहरू दाह्रा किट्दै, मुर्छा पर्दै भए पनि माओवादी झण्डा र एजेण्डा हेर्न र सुन्न बाध्य भएका छन् भने तमाम उत्पीडित वर्ग, क्षेत्र, लिङ्गका जनताले धुमिल नै सही, हाम्रो झण्डालाई आशा र आस्थाको केन्द्र मानेका छन् । 

सारा दुनियाँले देख्नेगरी हामी आफैंले निर्माण गरेका यी परिवर्तन र विकासका बिम्बहरूमा हाम्रो योगदान छ भनेर किन गर्व नगर्ने रु यो देशको एउटा युग जसलाई कतिपयले असम्भव भनेका थिए त्यसलाई पल्टाएर अर्को युगनिर्माण गर्नमा बलिदान गरेका हामीले किन अँध्यारो मुख लगाउने रु हामीले छाती फुलाएर यो भन्न सक्नुपर्दछ  । 

सँसारैभरि कहाँ झुके खै ......

क्रान्तिका ...राता सिपाही ।

र अन्तमा,

आत्मीय दाजु, एउटा क्रान्तिकारी अभिभावकसँग लामो समयको अन्तरालमा भएको भलाकुसारीमा भावनाको छाल उर्लन सक्छ र संवेदनाका तरङ्गहरूले कतिपय मान्यताका पर्खालहरू भत्काउन सक्छ, यो म मान्दछु । तिम्रो साहित्यिक चेत र सृजना नै तिम्रो ताकत हो र यसलाई तिमीले जोगाउनु मात्र होइन कि बढाउँदै लानु पनि पर्दछ । साहित्यिक मान्छेहरूको भावना र संवेदना म अनुभूत गर्न सक्दछु तर जेसुकै भएपनि तिम्रो आँखामा टिलपिल टिलपिल आँसु रु अहँ, मसँग कदापि यो देख्ने र पचाउने ताकत छैन, नानी १ हामी हजारौं अस्त्र शस्त्रलाई पचाएका छौं । 

हजारौं कमरेडहरूको शव गाडेर हिँडेका छौं तर आँसु पचाउन सकेनौं किनकि त्यसले हामीलाई कमजोर बनाउँछ । हाम्रो आँखाको आँसु दुश्मनको मुस्कानको मुख्य स्रोत हो । जे होस्, अब म पत्रको बिट मार्न गइरहेको छु । 

मेरा केही शब्दहरूले तिमीलाई यत्तिका वर्षपछि पनि मलाई दाजुले बच्चा जस्तै ठानेछ भन्ने पनि लाग्ला, एक अभिभावकको अधिकार प्रयोग गर्दै लेखिएकोमा कतै अनावश्यक पण्डित्याइँ जस्तो पनि हुन जाला । तर म तिमीले हाँसिरहेको, कविता लेखिरहेको र तमाम महिला तथा सर्वहारा वर्गका लागि उत्साहका साथ डटिरहेको देख्न चाहन्छु । त्यसैले यति लेख्ने घृष्टता गरें त्यसको लागि अग्रिम आत्मालोचना सहित ...

उही तिम्रो दाजु

कुमार लाङ्घाली 

झारखर्क, गुल्मी

 http://lokaantar.com/sahitya/4563,शनिवार, माघ २९, २०७३ मा प्रकाशित